Harmonik Hafifletici Trafolar sadece elektriksel yalıtım ve gerilim değiştirme görevini görmekle kalmayıp, faz kayması yaratarak, harmonikleri yok edebilirler.
Bu trafolar esas olarak sıfır sekans harmonikler (3,9, 15 ....) i yok ederler ama ihtiyaca göre, tek çıkışlı ,çift çıkışlı ve üç çıkışlı yapılabilir. Burada ihtiyaçtan kasıt elimine edilmesi istenen harmonik seviyelerdir:
Tek çıkışlı : 5., 7., 17., 19.harmoniklere
Çift Çıkışlı : (Bunlar da) 5,7,17 ve 19. harmoniklere
Üç Çıkışlı: 5,7,11,13 . harmoniklere yüksek empedans göstererek bir anlamda elimine ederek, primer tarafa geçmelerini engellemiş olurlar.
Şebekede harmoniklerin bulunması, bilindiği gibi motorlarda ,aydınlatma ekipmanlarında, şalt cihazlarında, kompanzasyon kondansatörlerinde, motor kontrol merkezlerinde (MCC) , trafolarda ve yarıiletken teknolojisiyle üretilmiş olan anahtarlama ekipmanlarında aşırı ısınma ve arızalara sebep olurlar. Bu harmonikler ayrıca, elektrik-elektronik ekipmanlarda ve bilişim cihazlarında arızalara sebep olarak veri kaybına da sebep olurlar.
Kontrol sistemine ait hatalar genellikle ,harmoniklerden ileri gelen elektriksel gürültü neticesinde ortaya çıkar.
Harmonik akımlar durduk yerde sigortaların atmasına sebep olabilirler.
Harmonik akımlar ayrıca devre kesicilerde istenmeyen açmalara sebep olabilirler.Yakın geçmişte olduğu kadar günümüzde de, harmoniklerin sebep olduğu istenmeyen durumların önlenebilmesi için , genellikle şebeke boyutlandırmalarında, hesap yönteminin öngördüğü büyüklüklerin artırılması yolu tercih edilmektedir.
Halbuki, hesap yöntemiyle bulunan boyutların artırılması sayesinde, harmonikler şebekenizden uzaklaşmış olmamaktadır.
Son tahlilde, giderilemeyen bu harmoniklerin şebeke üzerinde istenmeyen bir takım etkileri neticesinde aşağıda kısaca özetleyebileceğimiz daha uzun vadeli zararlar ortaya çıkmaktadır.
· Trafo ve ekipmanlarda, yüksek harmonik seviyelerinin doğurduğu aşırı ısınma neticesinde yüksek enerji kayıpları
Şekil: Harmonik Hafifletici Trafoların
Şebekeye Dahil Edilmesi
|
· Hassas elektronik cihazların zarar görmesi ve cihazlarda harmoniklerin oluşturduğu gerilim harmoniklerinin sebep olduğu düzgün olmayan işleyişler.
· İşletmenizde oluşan harmoniklerin şebekeye tesir etmesi neticesinde, elektrik şebeke tarafında oluşan aşırı yüklenmeler.
· Yukarıda sayılan arızalar sonucu oluşan , işletmeye ait süre kaybı.
Harmonik hafifletici trafolar güç sisteminizde oluşan harmonik seviyelerinin düşmesine yardımcı olmaktadır. K-boyutlandırmalı (K-rated )trafolar harmoniklerin yok edilmesini sağlayamamaktadırlar. Harmonik hafifletici trafoların tekniğine uygun bir şekilde tesisatınızda yer almasıyla birlikte, sisteminizde harmonikler ciddi oranda azalacaktır. Bu trafolar, şebekenizde harmonikler söz konusu ise, normal bir güç trafosunun iki katı kadar yüklenebilirler. Harmoniklerin düşürülmesiyle birlikte gelen enerji verimliliği neticesinde, % 50 ye kadar işletme maliyetinizi düşürebilir. K-boyutlandırmalı trafolardan daha temiz bir enerji sağlayarak, oluşabilecek zarar riskini de aynı şekilde düşürürler. Yanda 4 katlı bir ofis binasında bu trafoların nasıl yer alacağını gösterir bir şekil verilmiştir.
Dikkat edilirse, her katta kat panoları ile ana dağıtım panosu arasına ayrı ayrı bu trafolardan yerleştirilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder