Ters Güç Rölesi

Bugün sizlere Ters Güç Rölesi’ni tanıtmak istiyorum . Bu röle ingilizcede karşılığı Reverse Power Relay olarak geçer,  elektrik gücünün ters yönde akmasını engelleyen yönlü bir röledir. Bu röle bir jeneratörün şebeke ile veya başka bir jeneratör ile paralel çalıştığı yerlerde , aktif olarak çalışmakta olan jeneratörlerden bir tanesinin çıkışındaki gerilim seviyesi düşer veya bu gerilim tamamen ortadan kalkar ise baradan jeneratöre güç akışına engel olabilmek için kullanılmaktadır.

Ters Güç Akışı 

Bu röle jeneratörden baraya akan gücü izler ve çıkışta herhangi bir sorun ortaya çıkarsa yani gerilim seviyesi belli bir değerin altına düşer ise jeneratör sargısının yanmasını/zarar görmesini engellemek amacıyla kesiciye açma yaptırır. 

Genellikle jeneratör çıkışındaki arızanın (gerilimin ortadan kalkması/belli bir değerin altına düşmesinin vb..) sebepleri arasında, tahrik düzeneği olan türbin , veya motordan kaynaklı arızalar, hız guvarnörü veya senkrona sokma sırasında meydana gelen farklı frekans durumları yatmaktadır. 

Türbinde bir arıza meydana geldiğinde , jeneratör güç üretemez ve bunun yerine baradan güç emerek bir motor gibi çalışmaya başlayabilir. Ters güç rölesi böyle bir güç akışını tespit ederek jeneratörün devresini açar ve koruma gerçekleştirir. 

Ters Güç Rölesi Yapımı ve Çalışma Prensibi

Bu rölelerde iki yumuşak lamine demir çekirdekli elektromıknatıs arasında bulunan, düşük sürtünmeli rulmanlar üzerinde dönen bir mil üzerine sabitlenmiş ,çok hafif ve manyetik özellikler taşımayan bir alüminyum disk mevcuttur. Üstteki elektromıknatıs etrafına, jeneratör çıkışında oluşturulan yapay bir nötr üzerinden ve fazların herhangi birinden beslenen bir gerilim bobini sarılmıştır. Alttaki mıknatıs, üstteki mıknatısın bağlı olduğu faza bağlı bir akım trafosunun sekonderinden beslenen bir akım bobinine sahiptir. 

Ters Güç Rölesi (Prensip Çizim)

Gerilim bobini gerilimin akımın 90 derece gerisinde olmasını sağlayacak şekilde yüksek endüktanslıdır. Bu gecikme üst mıknatıstan akan akımın ürettiği manyetik alanın, alt mıknatıstan akan akımın yarattığı manyetik alanın gerisinde kalmasını sağlamaktadır. 

Bir birleriyle faz farkı bulunan bu iki manyetik alan alüminyum disk üzerinde diski döndüren bir girdap akımı oluşturmaktadır. 

Normal çalışma halinde güç akışı beklendiği şekildedir ve rölenin trip kontakları açıktır. Aynı zamanda disk bir durdurma diline takılı dönmektedir. Eğer ters yönde bir güç akışı olursa disk bu durdurma dilinden kurtularak trip kontaklarına yaslanarak trip devresini devreye sokar. 

Ters güç rölelerinin çoğunda kullanıcıların tesisatın gereksinimlerine uygun olarak ayar yapabilmesine olanak sağlayan ayar mekanizmaları bulunmaktadır. Trip noktası genelde giriş akımının % 2 -20 si arasında değiştirilebilir iken zaman gecikmesi 0-20 sn aralığında belirlenebilmektedir.