Yıldırımdan & Aşırı Geriimlerden Korunmaya Dair Temel Kavramlar

Aşırı Gerilime Karşı  Koruma Cihazı 

Aşırı gerilime karşı koruma cihazları esas komponentleri gerilime bağlı olarak değişen dirençler  (varistörler, aşırı gerilim bastırıcı diyotlar vs )veya atlama aralığı olan işletme ekipmanlarıdır. 

Aşırı gerilime karşı koruma cihazları diğer elektriksel işletme ekipmanları veya elektriksel donanımı izin verilen sınırların üzerine çıkan ve aşırı olarak ifade edilen gerilim seviyelerine karşı korumak veya yüksek gerilime karşı bir potansiyel dengeleme meydana getirilmesine yardımcı olmaktır. 

Yıldırım Darbesi ve Aşırı Gerilimin Oluşunu

Aşırı gerilime karşı koruma cihazları şu şekilde sınıflara ayrılmaktadır:

a- Kullanıldığı alanlar bakımından : 

 1-  E DIN VDE 0675-6:1989-11, -6/A1:1996-03 ve -6/A2:1996-10 e göre, enerji tekniğinde yıldırıma karşı koruma yapan (sınıf B) ve aşırı gerilime karşı koruma yapan cihazları veya diğer ismiyle parafudr (sınıf C ve D ) olarak iki alt gruba ayrılan , anma gerilimleri 1000 Volta kadar olan elektrik tesisleri ekipmanı ve cihazlarını Aşırı gerilime karşı koruma cihazları.

 2- DIN VDE 0845 Kısım 1 Bölüm .2   ve  E DIN VDE 0845  Kısım  2:1993-10 e göre aşırı gerilim sınırlandırıcı olarak isimlendirilen ve bilişim tekniğinde kullanılan ekipman ile cihazları aşırı gerilime karşı koruyan, gerilim sahası azami 60 voltu aşmayan ( Yüksek Güçle Uyaran telefon santralleri gibi özel çözümler istisna olmak üzere ) aşırı gerilime karşı koruma cihazları. 

3-  Topraklama tesisatının potansiyel dengelenmesi için kullanılan ayırıcı atlama (kıvılcım ) aralığı  (spark gap cihazlar)

b-  Aşırı Akımları Toprağa Akıtma Kabiliyeti Bakımından: 

     

1- Yıldırım akımını Toprağa Akıtan cihazlar. Doğrudan veya yakın çevreden gelen darbelerin (koruma sahası 0A ve 1 arasındaki arayüzlerde ) etkilerini gideren  yıldırıma karşı koruma cihazları

2-   Uzak çevreden gelen  darbelere , anahtarlama esnasında  ve   elektrostatik boşalmalarda  ortaya çıkan  aşırı gerilim  darbelerine karşı koruma cihazları, (yıldırımdan korunma sahası 0B yi takip eden yıldırımdan korunma sahalarının arayüzlerinde)

Yüksek Gerilimlere Karşı Koruma Yapan Cihazların Teknik Verileri

Bu veriler , işletme koşullarını sırasıyla :

-Kullanım  (mesela; montaj,  şebeke koşulları, sıcaklık gibi)
-Dış Tesirlere Karşı Gösterilen Tepkiler ( mesela;  darbe akımlarını toprağa akıtma kabiliyeti, koruma seviyesi, cevap verme süresi )

-İşletmedeki Davranışlar  (anma akımı,  geçici rejim olaylarını zayıflatma, yalıtım  seviyesi vs..)

- Arıza Halindeki Davranış (ön sigorta, ayırma tertibatı,  arızadan sonra güvenli olarak hattan ayrılma vs..)

Anma Gerilimi Un

Korunacak olan sistemin anma gerilimidir. Bilişim sistemlerinin korunmasında bu değer koruma cihazının tasarımsal bir büyüklüğü olarak ele alınır. Alternatif gerilimlerde efektik değerler kullanılır.

Parafudr Sürekli İşletme Gerilimi Uc

Bu değer, aşırı gerilimden koruma cihazının terminallerine uygulanabilecek en yüksek gerilimdir. Bu maksimum gerilim değerine kadar  cihazın herhangi  bir aşırı gerilime tepki verdikten sonra tekrar, daha önceden belirlenmiş  bir iletimde bulunmama durumuna (tekrar koruma yapabilecek şekilde ) dönebileceği garanti edilmiş olmaktadır. Bu değer işletmenin çalışma gerilimine de  bağlıdır.