Güneş Enerjisinden Elektrik Üretimi Planması ve Uygulaması için Gerekli Adımlar (Yeni Başlayanlar için Yol Kılavuzu)

(Bu yazımda fotovoltaik bir sistemin kurulabilmesi için gerekli olan temel ve efektif adımların neler olduğunu irdeleyeceğiz. (Umarım okuyan herkese faydası dokunur)

Adım 1: Öncelikle arazi veya mülkünüzün böyle bir sistem için uygun olup olmadığına karar vermek önemlidir.  Sonra işin finans kısmını araştırmak gerekir.

Adım 2 :  Yapılacak iş ile ilgili tüm şartları öngörebilmek önem arzeder. Örneğin bu işin gerçekten yatırıma değer bir iş olup olmayacağı ile ilgili bir öngörü belirleyici olacaktır.  Sonra piyasadan teklif isteyebilirsiniz. Güneş enerjisinin kurulumunu yapacak olan teknik adamları bulmak ve iletişime geçmek gerekecektir.  Bu görüşmelerde işin işletme yönünü iyice öğrenmek ve bu işletmenin sizin için pratikte bir zorluğunun olup olmadığı ile ilgili bir fikir sahibi olmalısınız.
Adım 3:  Güneş enerjisinin kurulumu için teklif verecek teknik kişiler kurulumun yapılacağı yeri gördükten sonra teklifini sunacaktır. Bu durumda bu tür teklifleri değerlendirirken seçim yapacağınız aralıkları daraltmanız gerekecektir.

Adım 4:  Hangi türde bir fotovoltaik sistemde karar kılacaksınız?  Bu soruya cevap verebilmek için bir takım teknik ve ekonomik faktörleri dikkate almanız gerekiyor.

Adım 5:  Artık kurulumu yapacak firmaya / teknik adamlara kurulumumu yapmaları talimatını veriyorsunuz.  Firma hemen  sistemin kurulumunu gerçekleştirecektir.

Adım 6:  Kurulumu yapılmış olan sistemin teslim edilmesi safhasına geçiliyor.  Burada çok dikkat etmek gerekmektedir. Yani dikkatli bir şekilde incelenerek testlerinin yapılması ve protokollerinin takip edilmesi elzemdir.  Böyle bir PV sistemin teslim alınması için gereken tüm belgelerin ve kılavuzların tam olarak teslim edilebilmesi önemlidir.

Şimdi yukarıda kabaca tarif ettiğimiz ve genellediğimiz adımların teknik detaylarına geçelim:

Şekil.1 : PV Sistemin Çatı Montajının Yapılması

                                                               ADIM 1

Fotovoltaik Sistemler için Yapısal Gereksinimler  ve  Yatırım maliyetleri 

Eğer fotovoltaik bir sistem kurma niyetinde iseniz öncelikle çatınızın güneşten elektrik üretiminde gereken eğime sahip olup olmadığını ve böyle bir yatırımı finanse edip edemeyeceğinizi sorgulamanız gerekir.  Aşağıda verilen şekilde bir takım yapısal gereksinimler söz konusu olabilir.

Fotovoltaik sistemler esasen eğriçatı, düz çatı veya cephelerde tesis edilebilir.

Eğimli çatılarda Yönlendirme : Güney yön  idealdir. Batı veya doğu yönlerindeki sapmalar çok sorun olmaz .  Kuzey yöne bakan çatılar uygun çatılar değildir.

Eğimli Çatılarda Eğim:  25 ile 30 derece kadar eğimler uygundur.  Daha fazla sapmalar olacak olursa bu montaj sisteminde ayar yaparak dengelenebilir. (Düz çatılarda sistemin panelleri direk güneşe yöneltilebilir. )

 Gölgeler:  Çatı alanı çevredeki binaların ağaçların bacaların vs gölgelerinden uzak olmalıdır.  20 yıl boyunca bu alana gölge düşmemesini garantiye almak veya buna uzun vadede  dikkat etmek gerekir.

Binanın Statik Yönden Uygunluğu:  Evinizde veya binanızda böyle bir sistem için gereken rezerv yükleri taşıma kapasitesini sorgulamalısınız. Sadece  PV sistem için metrekare başına yaklaşık 25 kg gibi bir rakam gerekebilir.

Asbestli Çatılar: Çatınızda asbestten arındırılmış bir alana sahip olmalısınız.  Asbest sağlığa zararlıdır.

Ev içi Elektrik Tesisatı: Çatıdan inecek PV sistem kablolarını, ister şebekeye bağlayın ister ayrı bir pano odasına taşıyın,   uygun bir şafttan veya baca içerisinde yapılmış özel kanallardan indirmek gerekecektir.

İzin Sözleşmeleri: Sistemde ürettiğiniz  elektriği lisanssız olarak dağıtım şirketine satmak istiyorsanız dağıtım şirketleriyle bir sözleşme imzalamanız gerekir.

Yaklaşık Kurulum Maliyetleri (Sadece Malzeme Fiyatlarıdır)

0-10 kW arası 2500 Euro/kW

10-30 kW arası 2000 Euro/Kw

30-100 Kw arası 1700 Euro/kW

Yeni yapılmış bir binada  eğimli çatıya kurulmuş bir fotovoltaik sistem için 1 kW gücünde bir sistemi farklı panel tipleriyle şu  alan aralıklarında kurmamız mümkündür.

Monokristal Modüllerle 6-9 metrekare

Polikristal Modüllerle 7-10 metrekare

İnce Film Modüllerle 15-20 metrekare.

Karlılık ve Ekonomiklik İle İlgili Unsurlar

Ürettiğiniz enerjiyi satacaksanız bunun ile ilgili prosedürleri dağıtım şirketi nezdinde takip edin ve tamamlayın. Sattığınız enerjinin fiyatı normal elektriğin fiyatına göre çok daha yüksek olacağından yatırımınızın karlılığını belirleyecek olan bir unsur olarak dikkat edilmesi gerekir.

Çatı katında bir tadilat yapacaksanız, fotovoltaik bir sistem kurmanız daha avantajlı hale gelecektir.

 Bir PV sistemin gücü kWp olarak verilir. Burada p peak güçtür. Yani 1000 Kw/m2 bir ışınım altında (ülkemizin ortalama ışınımı kabul edelim. Normalde biraz daha yüksektir ) 1000 kWp lik ve bir metrekare alana sahip bir panel bu kadar enerji üretecektir.

                                                                     

                                                              ADIM 2

Teklif Veren Fotovoltaik Sistem Firmasının  Saha Keşfi

Bu adımda işinizi yapacak PV kurulum firmasının ne kadar ciddi bir firma olduğunu anlamanızı kolaylaştıracağını umduğum bazı noktaları izah edeceğim.

Bir PV firması sizinle saha keşfi için görüşmeye geldiğinde aşağıdaki hususları müzakere etmesi gerekecektir.

 Çatınızın eğim , yönleniş ve ebatları. (Çatınızın saçak yüksekliği ile en üst kısmının yüksekliği önemli. )

-  Çatı kaplaması ve çatının taşıyıcı konstrüksiyonu. (montaj yaparken önemli)

- Çatının statik yönden dayanımı. Firma size bu konuda sorular sorabilir. Taşıma kapasitesi konusunda emin olmak isteyecektir.

- Asbestli bir çatınızın olup olmadığını görmek isteyecektir.

- Çatının üzerine kurulacak sistemlerin üzerinde gölgelenme olup olmayacağını araştıracaktır.

İniş iletkeninin gidiş güzergahı ile ilgili olarak ihtimalleri ve imkanları değerlendirmeye tabi tutacaktır.

Her bir PV sistem arasında mesafeleri göz önünde bulunduracaktır ki kablolama mesafe ve kesit hesaplarında esas teşkil etsin.

Sayaç ve invertörlerin montajlarının nereye yapılacağını planlayacaktır.

Güneş enerjisinin üretildiği yerde hemen tüketilmesi veya depolanması , PV modüllerin çatı yüzeyinin üstüne veya çatı yüzeyine gömülmesi, ileride termal enerji için yer bırakması, projelerin belirli bir  ajandaya dahil edilmesi gibi kişisel tercihler hakkında görüş bildirecektir.

Şebeke bağlantısı için yapacağı başvuru için etkili bir işleyiş ve yaklaşıma  sahip olacaktır.

Kurulacak sistemin  şebekeye uyumlu hale getirilmesini sağlayacaktır.  

 Belirli bir gücün üstündeki PV sistemlerde dağıtım şirketlerinin isteyeceği yönetim sistemi yazılım ve donanımını sağlayacaktır. (şebeke ile  uyumlu bir çalışma için gereklidir.)

İşinin Erbabı Firmaları Şu Şekilde Diğerlerinden Ayırdedebilirsiniz:

Daha önce yaptığı işleri, referansları: Güneş enerjisinden elektrik üretimi gerçekleştirmeniz için size teklif veren ciddi bir firma sizlere çevrenizdeki referans işlerini hemen gösterebilir.  Bu tip referanslar ile görüşerek memnuniyetlerinin ne seviyede olduğunu öğrenebilirsiniz.

Üretici Seçiminde Esneklik:  Firmanın işiniz için tek bir üreticinin modül ve invertörlerini kullanmayı mı yoksa yapacağı işin niteliğine göre üretici bağımsız bir şekilde farklı üreticileri kullanmayı mı teklif ediyor ?  Burada bu yaklaşım size firmanın becerisi hakkında fikir verebilir.

Kaliteli Ürün Tercihi:  İyi  ve yetkin bir firma orijinal ürünler kullanacaktır. Bu ürünlerin isimleri üzerinde yazmalı seri numaları vs görülür olmalıdır.

Gölgeli Alanlardan Uzak Durulması: Ciddi bir firma sizi gölge riskine karşı uyarmalı ve bu durumu önceden öngörerek olabildiğince gölgeli alanlardan uzak gerekirse de küçük alanlara kurulum yapmayı önermelidir.

Ücretsiz Keşif& Net Teklif:  İyi bir firma size işin tam ve net maliyetini tek ve ücretsiz bir keşiften sonra verebilir.

Süre Kısıtlamalarına Karşı Dik Duruş :  Planlama, teklif oluşturma ve proje safhalarının geliştirilmesi gibi aşamalar herhangi bir süre baskısıyla değil doğal seyrinde gelişecektir. Yani firma size net bir teklif ve anlaşma metni sunacaktır. Bunun için kendisinin de bir süreye ihtiyacı olduğu gibi sizi de hemen sözleşme yapmaya zorlamayacaktır ki siz de piyasadan gerekli araştırmayı yapabilesiniz.

Taleplerin ve Şartların Karşılıklı Olarak Anlaşma Tutanağına Aktarılması:   İşinizi yaptırırken tüm taleplerin ve firmanın isteklerinin gerekliyse aşama aşama karşılıklı anlaşma tutanaklarıyla imza altına alınması ileride sadece sözde kalan istek ve vaadlerin açacağı münakaşa ve anlaşamamazlıkların önüne geçecektir. Bu maddeye finans ve ödeme konularının  da eklenmesi ve sürelerin net olarak belirtilmesi gecikme durumlarındaki müeyyidelerin ortaya konması gibi işlemleri de eklemek gerekir.

Komponentlerin Garantileri: İyi firmalar size PV sistemin tüm parçaları için geçerli olan garantileri ve bu garantilerin geçerli olduğu durumları açık bir biçimde sunacaktır. Garantiye girmeyen durumlar için gerekli bilgilendirmeyi sağlayacaktır.

Düzgün Montaj Hizmeti:  Montaj ve kurulumun düzgünlüğü çok önemlidir. Firmanın bu konuda her türlü garantiyi verebilmesi gerekir.

Taşıyıcı Konstruksiyonun Yüklenilmesi: Burada iyi firmalar bu kısmı işin tümünden ayırmaz. Eğer siz bu kısmı ben hallederim diye düşünürseniz bu imalat ile ilgili her türlü çalışan ve malzeme riskini de üstlenmiş olacaksınız.

Teknik Destek: Firmanın sorulması durumunda her türlü teknik detaya sahip olması ve bu tür detayları  uygulamaya dökebilmesi gerekir.

Bağlantı Prosedürlerinde Kolaylaştırıcılık: İyi firmalar dağıtım şirketleri nezdindeki tüm başvuru ve kayıt işlemlerini sizin adınıza  yapabilir, en azından gerekli prosedürlerin yerine getirilmesinde gerekli olan adımları sizin için gerçekleştirebilir.

/////////////////////////////////////////// DEVAM EDECEK/////////////////////////////////////////////////////////////////