Puant Talebin Yumuşatılması Nedir?

Puant Talebin  Yumuşatılması Nedir?

Tanım

Enerji endüstrisinde puant talebin yumuşatılması endüstriyel ve ticari elektrik tüketicilerindeki yük piklerinin yumuşatılmasıdır. Bu güç tüketimindeki  aşırı talep kısmı , sadece sistem kararlılığı için değil, aynı zamanda elektrik satın alma  maliyetleri bakımından çok önemlidir. Bunun sebebi, maliyetlerin büyük bir kısmını oluşturan  hizmet bedellerinin, özellikle muhasebeleştirme dönemlerinde kullanılan en yüksek güç üzerinden hesaplanıyor olmasıdır. Satın alınan elektriğin yük eğrisi ne kadar muntazam (pik talep seviyesinin düşük oluşu ) ise şebeke iletim hizmet bedelleri o ölçüde düşük olacaktır.

Puant Talebin Yumuşatılmasının Yük Ötelenmesi ile Karşılaştırılması

Puant talebin yumuşatılması ,  bir tüketicinin elektrik sarfiyatını anlık bir yük yükselmesinin önüne geçebilmek amacıyla kısa süreyle ve hızlı bir şekilde azaltması (yük-atma) anlamına gelir. Bu, ya üretimin kısılması veya oto prodüktör veya enerji depolama sisteminin devreye sokulması sayesinde gerçekleştirilebilmektedir.  Böylece , ortaya çıkması muhtemel bir aşırı yüklenme durumunun dengelenebilmesi amacıyla tesisin kendi ürettiği elektrik kullanılmaktadır.

Yük ötelemesinde , her ne kadar elektrik tüketimi  kısılmış oluyor ise de,  daha sonraki bir dönemde ve daha uygun bir maliyetle veya şebeke yüklenmesi şartlarında bu talep tekrar yükseltilmektedir. Oto üreticiler veya elektrik depolama tesisleri,  yüksek fiyat veya yüksek şebeke yüklenmesi safhalarında bu durumun üstesinden gelinmesi amacıyla  devreye sokulabilirler ama üretim daha sonra tekrar telafi edilebilir olduğundan bu durumdaki aşırı talep, puant talebin yumuşatılmasına kıyasla daha az önem taşır.

Puant Talebin Yumuşatılmasının Yük Ötelenmesi ile Karşılaştırılması

Puant Yükler ve Şebeke İletim Hizmet Bedeli

Şebeke işletmeleri puant yük talebini sevmezler çünkü elektrik şebekesi şebekedeki en yüksek güç temelinde planlanır ve tesis edilirler.  Pek çok sanayi tesisi, bu durumu dikkate almadan, farklı gerilim seviyelerindeki farklı şebekelerden ana şebekeye bağlanırlar ve gün içerisinde örneğin üretim tesislerinin ilk devreye girmeleri sırasında, ısıtmada veya pompa çalıştırma vs gibi  faaliyetleriyle,  sürekli salınarak değişen bir yük talebi yaratırlar.  Ani yük artışlarının sebebi olan sanayi ve orta ölçekli işletmeler kayıt özelliği olan güç ölçüm cihazları tarafından güvenilir şekilde tespit edilmektedir.

Şebeke işleticisi daha sonra , ortalama  bir aralık üzerinden (genelde 15 dakika gibi bir rakamdır ) azami ortalama güç sarfiyatını kullanarak şebeke iletim hizmet bedelini hesaplar.  Orta ölçekte bir işletme için hesaplanan iletim hizmet bedeli aşağıda verilmektedir.

Hesaplama Örneği:

Bir işletme yıl boyunca puant güç ihtiyacı duymadan hep aynı kalan 4.000 kW lık  bir güç talebine sahiptir.  Bu işletme kilowatt başına, yerel dağıtım bölgesine göre değişen ve dağıtım firması tarafından açıkça belirtilen bir bedel üzerinden   yıllık bir elektrik güç   bedeli ödemelidir.

Örneğin kW ve yıl  başına 50 Euro olsun.  Şebeke iletim hizmet bedeli bu durumda 4.000 kW x 50 Euro= 200.000 Euro olacaktır. Şimdi özel bir durum olarak sadece 30 dakika için fazladan bir 500 kW güç ihtiyacı oluştuğunu kabul edelim. Güç bedelinin ana bileşeni için doğrudan 500 kW kadar  bir artış söz konusu olup hizmet bedeli  de 25.000 Euro artacak dolayısıyla 30 dakikalık bir güç ihtiyacı 25.000 Euroya mal olacaktır.   Bu hesapta elektrik tüketim maliyeti dikkate alınmamaktadır.

Puant Talebin Yumuşatılmasının Pratik Uygulanışı

Örnekte görüldüğü üzere,  puant talebin şebeke iletim maliyetini düşük tutabilmek amacıyla yumuşatılması mevcut hesap sisteminde oldukça makul bir yaklaşım olacaktır.

Yük Yönetimi ile Puant Talebin Yumuşatılması (Talep Tarafının Yönetimi )

Puant yüklerin yönetilmesinde farklı yaklaşımlar söz konusudur. Puant yük izleyicisi olarak isimlendiriler mekanizma çeyrek saatlik aralıklarla daha önceden tanımlanmış puant yük seviyelerini sürekli olarak kontrol ederek denetlemektedir.  Bunun için, çeyrek saatler boyunca izlenen tüketim, bu aralıklar içerisinde belli bir sınırı aşacak olursa işletmede daha önceden belirlenmiş  süreçler (elektrik tüketimine neden olan) giderek kısılır. Bu sayede işletme azami güç tüketimini belirleyerek etkileyebilir.

Puant Talebin  Elektrik Enerjisi Depolama ve Üretimi ile Yumuşatılması

Hiçbir yükün devreden çıkarılamaması  durumunda, işletme  puant  yüklerden kaçınmak için kendi elektrik gücünü sisteme verebilir. Bu ek güç, örneğin, şirketin kendi elektrik depolama veya CHP sistemlerinden gelebilir. Böylece, güç şebekesine giriş noktasındaki puant yük , tesise ait güç depolama ve / veya yedek  jeneratörden  tarafından karşılanır 

Puant Talebin Yumuşatılması, Temiz Enerjilere Geçiş ve Esneklik

Dağıtım şebekesi işletmecisi açısından, şebeke tesisi maliyetlerinin düşük tutulması amacıyla  talep gücün yumuşatılması bilhassa önemlidir.  Çünkü güç kapasitesinin her artırımı, onun için iletim ve dağıtımda ciddi bir bakır maliyeti anlamına gelir.  Bu mantıkla, daha muntazam bir elektrik üretim ve tüketimi  arzu  edilmektedir.  Ne var ki elektrik piyasalarının  temiz enerjiye dönüş süreci içerisinde daha dinamik bir niteliği bürünmesiyle,  rüzgar ve güneş  gibi enerji kaynaklarının varlığı, yük profilindeki muntazamlıktan daha ziyade giderek artan bir yük bağımlı esnekliği gerekli kılmaktadır.  Bu durum kendisini dağıtım şebekelerinde de  hissettirmektedir çünkü yenilenebilir enerjiden elektrik üreten pek çok tesis  bu elektriği aynı yerde şebekeye vermektedir.

Güneşli ve rüzgarlı günlerde şebekede bir güç fazlası ortaya çıkarsa, bu enerji esnek tüketiciler tarafından uygun ve şebekeye faydalı bir şekilde kullanılabilir.  Böyle bir imkana sahip olmama durumunda şebeke işletmecisi, negatif dengeleme enerjisinin (nagative balancing ) satışında olduğu gibi,  şebekede ortaya çıkan puant güç nedeniyle iletim hizmet bedeli maliyetlerinde bir artışla karşılaşırdı.